Ons gedrag is te vergelijken met een ijsberg
Het bovenste gedeelte van de ijsberg (10%), dat aan de oppervlakte ligt, is hetgeen wat we aan anderen laten zien (ons gedrag). Juist wat onder de oppervlakte ligt (90%) (onze drijfveren, eigenschappen, opvattingen, normen en waarden) is bepalend voor ons gedrag.
Ons gedrag en dat van onze kinderen kun je zien als het topje van een ijsberg. Om blijvende verandering te creëren zullen we alles wat onder dat topje ligt moeten aanpakken. Daar gaat het vaak mis. We proberen gedragsverandering aan te brengen, zonder naar het onderliggende te kijken. En juist wat eronder ligt maakt dat we bepaald gedrag vertonen. Onder het gedrag ligt dus een behoefte en door het gedrag worden we als ouder uitgenodigd naar onderliggende stukken én daarmee naar onszelf te kijken.
Bij gevoelige kinderen wordt er vaak gedacht aan stille, teruggetrokken kinderen. Echter een deel hiervan is gevoelig met een sterke eigen wil, ook wel temperamentvolle kinderen genoemd. En ook onder deze sterke wil ligt een gevoelig stuk, dat graag gezien en gehoord wil worden. Juist bij deze kinderen is het zo lastig te herkennen wat zij nodig hebben en lastig om rustig te blijven, omdat de overprikkeling zich net wat vaker uit in explosief gedrag.
Vaak willen we als ouder de situatie veranderen op het moment dat we niet lijken door te dringen tot onze kinderen. Zo werkt het helaas niet. Een kind dat overprikkeld is, heeft een andere benadering nodig. Overprikkeling doet zich voor als een kind te veel indrukken heeft binnen gekregen. Het wil gezien en gehoord worden in zijn emoties, en op dat moment staat het dus niet open voor nieuwe informatie. Ga maar eens na bij jezelf wanneer het je allemaal even te veel is; wil je dan uitleg over hoe je dit anders kan doen? Want juist dit zie je vaak in confrontatie met je kind gebeuren. Op het moment dat het gedrag zich voordoet wil je dit het liefst NU veranderen of als het echt niet anders gaat voor je gevoel zet je het kind op straf. Dat kan anders. Kinderen hebben deze reacties juist niet nodig.
Wat in onze ogen soms kleine dingen lijken, ervaren kinderen anders. Zeker gevoelige kinderen voelen, horen, ruiken en zien alles intenser dan anderen. En dit maakt dat ogenschijnlijk kleine dingen soms ervaren worden alsof de wereld vergaat. Hoe vaak wordt er dan niet gezegd "ach, stel je niet aan" of "kom op". We weten niet beter omdat onze opvoeding ons dat vroeger heeft geleerd. Helaas heeft een kind dat niet nodig. Het kind wil gezien en gehoord worden in zijn/haar gevoelens en niet een schep erbovenop krijgen dat het zich aanstelt. En eigenlijk is dit wat we allemaal willen, erkenning. Ook als volwassen persoon heb je jezelf te erkennen.
Gevoelige kinderen ervaren ook onze uitingen intenser. Ouders hebben zich ervan bewust te worden hoe zij reageren en waarom ze doen wat ze doen. Kinderen doen niet wat jij zegt, ze doen wat jij doen. En dit maakt dat de gevoeligheid van het kind herleid kan worden naar één of beide ouders. Met deze generatie kinderen zijn de rollen omgedraaid. Waar we vroeger naar onze ouders te luisteren hadden, hebben wij nu naar onze kinderen te luisteren. En hoe mooi is het als je hiervoor open staat. Je wordt namelijk 2 keer opgevoed; 1 keer door je ouders én 1 keer door je kinderen.
De uitschieters in gedrag worden veroorzaakt door overprikkeling. Doordat gevoelige kinderen moeilijk kunnen filteren wat er binnenkomt, wordt het hen na verloop van tijd te veel. Hierin ligt de oplossing. Het kind heeft in zijn eigen energie te blijven, dicht bij zichzelf, Het leert om te gaan met emoties, en het kind leert zich te ontladen van te veel prikkels. Elk kind, elk gezin is uniek. Er is in mijn waarheid dan ook geen kant-en-klare oplossing. Het is kijken naar wat het kind vraagt en vanuit daar in de behoeften voorzien. Dit is te leren. Wil je weten hoe?